Alan Watts — Ego Death Will Save the World / Śmierć ego uratuje świat

This is a transcript of the YouTube clip.

Polskie tłumaczenie poniżej

See, our problem is we don't really know how to stop. We've got something started and we see it's going in the wrong direction. And I think the difficulty is, to borrow an old Chinese saying, that when the wrong man uses the right means, the right means work in the wrong way. In other words, there is something wrong with the way we think. And while that is there, everything we do will be a mess. Now, what is it that's wrong?

Now, as far as I can see, the basic mistake is that we've invented this wonderful system of language and calculation and that it is at once too simple to deal with the complexity of the world, and also we are liable to confuse that system of symbols with the world itself, just as we confuse money with wealth: a lot of people are in business to make money instead of wealth. When they make the money they don't know what to do with it. And so in the same way, we confuse happiness with status and we confuse ourselves as living organisms, which are one with this whole universe, with something we call our personality.

And what is our personality? Our personality is what we call our image, our image of ourselves, and also our thought about ourselves, our idea of ourselves. This is the person, in other words, what people meet and understand; and what I understand as Alan Watts is a big act, which is not really me, because in the image of Alan Watts, there are not all my unconscious processes, both psychological and physical. The construction of my brain is not contained in the concept Alan Watts, and the concept Alan Watts does not contain the inseparable relationships which I have with all the rest of the universe. And therefore that concept is a fraud. And when it's mistaken for the real me there's a confusion, because if somebody says to me, "Alan Watts, do something about it!", the concept Alan Watts can't do anything. In other words, because it's only a concept, you can't make it lift a weight, just as "3" as a concept. Three, the number, you can't make—just plain three—do anything. So, also you can't wrap up parcels with the equator. It's a useful imaginary line, but it can't do anything. But we all feel that this concept of ourselves, which we call our personality or our ego, can do something because we think it really exists. And I'll tell you why we think it exists.

What happens when you if I were to say to you, "Now look hard at the television screen, really look at it"?. What do you do as distinct from just watching it in the ordinary way when you say, "No, I really got to see that?" What do you do?

Notice that you tighten muscles all around here [your eyes], that you frown a little, you clench your teeth perhaps. And what does that got to do with seeing anything clearly? It has absolutely nothing to do with it. Same thing when you listen carefully. Now, listen. Catch everything that said. When you start tightening up around your ears, that has nothing to do with hearing clearly.

Now, from the moment we were little children, when teachers in class screamed at us, "Pay attention!", we go tight in various ways, either to see or hear more clearly, to concentrate or to will something which is supposed to be difficult to do. And that constitutes a habitual tension over the whole body that's there almost all the time. And that feeling of unnecessary tension is, as it were, the material sensation upon which we fastened this concept of I. We hang it on to that feeling. The concept is not us.

The feeling of tension is completely phony. It has nothing to do with success in seeing, hearing or acting. And so we get the marriage of an illusion with a falsehood and that we call ourselves. And I wonder we feel cut off from everything, alienated, frightened of life and death. So, what has to happen is we have to come back to a sane view of our own life, which is the way we really are, an organism functioning in terms of the whole environment, with the whole environment, instead of this funny little separate personality.

But how are we going to do that? People say, "Oh, you can't change human nature overnight. You're asking us to give up the ego. That's the most difficult of all things to do". Actually, it isn't, because the ego doesn't exist. But of course, if you try to give up your ego with your ego, then it will take you to the end of time.

Because this is the point. You can't transform yourself, you can't make yourself sane, you can't make yourself loving, you can't make yourself unselfish. And yet it's absolutely necessary that we be that way. It's absolutely necessary. If we are going to hand over the direction of nature to nature, which is what it comes to. It's absolutely necessary that we let go of ourselves and it can't be done. Not by anything that we call doing it, acting, willing, or even just accepting things, you can't do it.

Why? Because you don't really exist as that kind of a separate ego or personality. It's just an idea based on a phony feeling. So, when it comes down to it, it's shocking news for us, for the human race, for our pride. You're only making a mess by trying to put things straight. They're trying to straighten out a wiggly world and no wonder you're in trouble.

So, you can't do anything. So, you can't transform yourself. And what can you do? What happens then if you actually realize you've come to a dead end? And the human race has come to a dead end in my opinion. What then? Commit suicide? Or is there something else? What happens when you just wait?

There's nothing you can do. You watch. And all you see is what goes on that is happening of itself, you are breathing, the wind is blowing, the trees are waving, your blood is circulating, your nerves are tingling. It's all going on by itself. But, you know, that's you. That's the real you. The you that goes on of itself. It's not the symbol, it's not the person, it's you that's happening as when you breathe. Yes, you can get the feeling that I am breathing by shoving your breath, but your breath goes on day in and day out without you doing anything about it or even thinking of it. The same way your brain is functioning without you forcing it.

So, when you come to a dead end, and we are individually and socially now at a dead end, this is the moment of which it is said, "Man's extremity is God's opportunity", because we have to stop. And when we stop, we find a world that is happening rather than being done, being shoved. And that happening, as distinct from doing, is our fundamental self. And our fundamental self is not something just inside the skin. It's everything around us with which we connect. When you look out of your eyes at nature happening out there, you're looking at you. I'm not going to say what we should do from then on. But simply that before we think of doing anything in this critical situation, we realize the completely illusory nature of the beings that we think we are and get back again to the beings that we really are, which includes all this outside world, no longer left outside.

Widzicie, nasz problem polega na tym, że tak naprawdę nie wiemy, jak się zatrzymać. Zaczęliśmy coś i widzimy, że to zmierza w złym kierunku. I myślę, że trudność polega na tym, że — zapożyczając stare chińskie powiedzenie — gdy niewłaściwy człowiek używa właściwych środków, właściwe środki działają w niewłaściwy sposób. Innymi słowy, coś jest nie tak ze sposobem, w jaki myślimy. I dopóki tak jest, wszystko, co robimy, będzie bałaganem. A co jest nie tak?

O ile mogę stwierdzić, podstawowym błędem jest to, że wymyśliliśmy cudowny system języka i liczenia, który jest jednocześnie zbyt prosty, aby poradzić sobie ze złożonością świata, jak również czyni nas podatnymi na mylenie systemu symboli ze światem samym w sobie; tak jak mylimy pieniądze z bogactwem. Wielu ludzi prowadzi interesy, aby zarabiać pieniądze, a nie, aby zyskać bogactwo; kiedy zarobią pieniądze, nie wiedzą, co z nimi robić. Tak samo mylimy szczęście ze statusem i mylimy siebie jako żywe organizmy, które są jednością z całym Wszechświatem, z czymś, co nazywamy naszą osobą.

A czym jest nasza osoba? Nasza osoba to to, co nazywamy naszym wizerunkiem, naszym wizerunkiem samych siebie, a także naszą myślą o sobie, naszym wyobrażeniem o sobie. To jest osoba; innymi słowy, to, co ludzie spotykają i rozumieją. To, co rozumiem jako Alan Watts, to wielki akt, który nie jest mną, ponieważ w wizerunku Alana Wattsa nie ma wszystkich moich nieświadomych procesów, zarówno psychologicznych, jak i fizycznych. Konstrukcja mojego mózgu nie jest zawarta w koncepcji Alana Wattsa, a koncepcja Alana Wattsa nie zawiera nierozerwalnych relacji, które mam z całą resztą wszechświata. I dlatego ta koncepcja jest oszustwem. A kiedy myli się ją z prawdziwym mną, powstaje zamieszanie, ponieważ jeśli ktoś mówi mi „Alan Watts, zrób coś z tym!”, koncepcja Alan Watts nie może nic zrobić. Innymi słowy, ponieważ jest tylko koncepcją, nie możesz sprawić, by podniosła ciężar, tak samo jak „3” jako koncepcja. Trzy, liczba; nie możesz sprawić, by po prostu zwykła liczba trzy cokolwiek zrobiła. Podobnie nie można owinąć pakunku równikiem. To użyteczna, wyimaginowana linia, ale nie jest w stanie nic zrobić. Ale wszyscy czujemy, że ta koncepcja nas samych, którą nazywamy naszą osobą lub naszym ego, może coś zrobić, ponieważ myślimy, że naprawdę istnieje. I powiem ci, dlaczego myślimy, że istnieje.

Co się stanie, gdy powiem Ci „teraz spójrz uważnie na ekran telewizora, naprawdę na niego spójrz”? Co zrobisz, w odróżnieniu od zwykłego oglądania, gdy powiesz sobie „nie, naprawdę muszę to zobaczyć”? Co zrobisz?

Zauważ, że napinasz mięśnie wokół oczu, że trochę się marszczysz, być może zaciskasz zęby. Co to ma wspólnego z wyraźnym widzeniem czegokolwiek? Nie ma absolutnie nic wspólnego. Tak samo, gdy słuchasz uważnie. Teraz słuchaj! Uchwyć wszystko, co zostało powiedziane! Gdy zaczynasz napinać mięśnie wokół uszu, nie ma to nic wspólnego z wyraźnym słyszeniem.

Od czasu, gdy byliśmy małymi dziećmi, gdy nauczyciele w klasie krzyczeli do nas „skupcie się!”, napinamy się na różne sposoby, po to, by widzieć lub słyszeć wyraźniej, by się skoncentrować lub chcieć czegoś, co może być trudne do zrobienia. I to wytwarza nawykowe napięcie w całym ciele, które tam jest prawie cały czas. I to uczucie niepotrzebnego napięcia jest jak gdyby materialnym odczuciem, na którym umocowaliśmy pojęcie „ja”. Przywiązujemy je do tego uczucia. To pojęcie nie jest nami.

To uczucie napięcia jest całkowicie fałszywe. Nie ma nic wspólnego ze skutecznym widzeniem, słyszeniem, lub działaniem. I tak otrzymujemy małżeństwo iluzji z fałszem, któremu dajemy nazwę "ja". I nie dziwię się, że czujemy się odcięci od wszystkiego, wyobcowani, przestraszeni życiem i śmiercią. Zatem to, co musi się wydarzyć, to powrót do rozsądnego spojrzenia na nasze własne życie, które jest tym, jacy naprawdę jesteśmy, organizmem funkcjonującym w kategoriach całego środowiska, z całym środowiskiem, zamiast tej śmiesznej małej oddzielnej osoby.

Ale jak to zrobić? Ludzie mówią „och, nie możesz zmienić natury ludzkiej z dnia na dzień. Prosisz nas, abyśmy zrezygnowali z ego. To najtrudniejsza ze wszystkich rzeczy do zrobienia”. W rzeczywistości tak nie jest, ponieważ ego nie istnieje. Ale oczywiście, jeśli spróbujesz zrezygnować z ego, to będzie to trwało do końca świata.

Ponieważ o to właśnie chodzi. Nie możesz się zmienić, nie możesz stać się zdrowym na umyśle, nie możesz stać się kochający, nie możesz stać się bezinteresowny. A jednak jest absolutnie konieczne, żebyśmy tacy byli. Jest to absolutnie konieczne. Jeśli mamy oddać naturze kierowanie naturą, nie ma innego wyjścia. Jest absolutnie konieczne, żebyśmy się uwolnili od siebie, a tego nie da się zrobić. Nie przez cokolwiek, co nazywamy robieniem, działaniem, chęcią, a nawet po prostu akceptowaniem rzeczy. Nie da się tego tak zrobić.

Dlaczego? Ponieważ tak naprawdę nie istniejesz jako odrębne ego czy osoba. To tylko idea oparta na fałszywym uczuciu. Kiedy przychodzi co do czego, dostajemy szokującą wiadomość dla nas, dla rasy ludzkiej, dla naszej dumy. Robimy tylko bałagan, próbując wszystko naprawić. Próbujemy naprawić chwiejny świat i nic dziwnego, że mamy z tym problem.

A więc — nie możesz nic zrobić. A więc nie możesz się zmienić. A co możesz zrobić? Co się stanie, jeśli zdasz sobie sprawę, że zabrnąłeś w ślepą uliczkę? A ludzkość moim zdaniem zabrnęła w ślepą uliczkę. Co wtedy? Popełnić samobójstwo? A może jest coś innego? Co się stanie, gdy po prostu zaczekasz?

Nie jesteś w stanie nic zrobić. Patrzysz. I wszystko, co widzisz, to to, co się dzieje, co dzieje się samo z siebie. Oddychasz, wieje wiatr, drzewa falują, twoja krew krąży, twoje nerwy mrowią. Wszystko dzieje się samo z siebie. Ale wiesz, to jesteś właśnie ty. To prawdziwe ty. Ty, które dzieje się samo z siebie. To nie symbol, to nie osoba, to ty się dzieje, kiedy oddychasz. Tak, możesz doznać odczucia, że oddychasz, wstrzymując swój oddech, ale twój oddech i tak trwa dzień w dzień wtedy, gdy nic z nim nie robisz, ani nawet o tym nie myślisz. Podobnie twój mózg działa, gdy go do tego nie zmuszasz.

Więc gdy dojdziesz do ślepego zaułka — a my już teraz, indywidualnie i społecznie, jesteśmy w ślepym zaułku — to jest ten moment, o którym powiedziano, że „ludzka niemoc jest okazją dla Boga”, ponieważ musimy się zatrzymać. A gdy się zatrzymamy, znajdziemy świat, który się dzieje, a nie jest robiony, popychany. A to, co dzieje się, w odróżnieniu od robienia, jest naszym fundamentalnym ja. A nasze fundamentalne ja nie jest tylko czymś, co jest pod powierzchnią skóry. To wszystko wokół nas, z czym się łączymy. Gdy patrzysz swoimi oczami na naturę dziejącą się tam na zewnątrz, patrzysz na siebie. Nie powiem, co powinniśmy robić od tego momentu. Ale po prostu zanim pomyślimy o zrobieniu czegokolwiek w tej krytycznej sytuacji, zdajemy sobie sprawę z całkowicie iluzorycznej natury istot, którymi myślimy, że jesteśmy, i wracamy do istot, którymi naprawdę jesteśmy, które obejmują cały zewnętrzny świat, już nie pozostawiony na zewnątrz.